Ragdoll

Ragdoll – historia rasy w Polsce

Ragdolle na świecie

Historia kotów rasy ragdoll zaczęła się w latach 60-tych ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych. Według jednych źródeł w roku 1960, a według innych w 1963. Pewne są dwa fakty, mianowicie biała kotka o imieniu Josephine i Ann Baker. Kotka przypominająca nieco turecką angorę po wypadku samochodowym miała stać się kotem o nieziemsko przytulaśnym usposobieniu.

Na jej charakter zwróciła uwagę A. Baker, a także na niezwykle przyjazne usposobienie jednego z miotów Josephine. Było to zaskakujące zjawisko, gdyż kociaki z poprzednich miotów były, delikatnie mówiąc, dość negatywnie nastawione do zawarcia bliższej znajomości z człowiekiem. Kocięta urodzone po incydencie komunikacyjnym, w którym uczestniczyła ich matka, odznaczały się dodatkowo dość niezwyczajną cechą. Po wzięciu na ręce przez człowieka ich mięśnie lekko wiotczały i kociaki zachowywały się bardzo ufnie. Było to tym bardziej rzadkie zjawisko, że Josephine na co dzień mieszkała w kontakcie z kilkudziesięcioma, żyjącymi swobodnie, kotami. Jeśli zawierzyć autentyczności fotografii Josephine z kociakami to dwa kociaki były kolorowymi pointami, jedno całkiem czarne oraz jedno czarne z białym.

Ann Baker weszła w posiadanie trzech kociąt z tego miotu, dwóch pointów oraz czarnego. To one miały rozpocząć nową rasę, której twórczyni nadała nazwę ragdoll czyli „szmaciana lalka”. Program hodowlany rozpoczął kocurek Daddy Warbucks, seal mitted oraz dwie kotki: czarna – Buckwheat oraz seal bikolor Fugianna. Z uwagi na umaszczenie kociąt, wyciągano wnioski jakoby pochodziły od kotów burmskich i birmańskich. Ponieważ Josephine żyła w wolnych „kocich” związkach to zastosowanie rzymskiej maksymy „mater semper certa est” (matka jest zawsze pewna) byłoby jak najbardziej zasadne. Świat ragdolli zawdzięcza Ann Baker również wyhodowanie trzech odmian: bez białego – kolorpoint oraz z różną ilością bieli – mitted i bikolor.

Źródło: https://www.ragtastic-cattery.com/ragdoll-breed-history

W roku 1969 Laura i Denny Dayton nabyli od A. Baker parę kotów o imionach Rosie i Buddy. Te koty zapoczątkowały niezwykle istotną dla rasy hodowlę Blossom-Time. Początkowo Daytonowie współpracowali z Ann Baker. Po kilku latach, jak to dość często w świecie hodowlanym bywa, współpraca została zakończona. Ann Baker utworzyła własną organizację, opatentowała nazwę rasy oraz zmieniła cele hodowlane, a z hodowli utworzyła firmę franczyzową. Pomijając zamiłowanie Amerykanów do wszczynania procesów sądowych o wszystko i ze wszystkimi, to nowym celem hodowlanym A. Baker było całkowite wyeliminowanie z rasy bikolorów i kolorpointów. Ideałem miało być umaszczenie protoplasty rasy – Daddy Warbucksa.

Należy wyrazić głęboki szacunek i uznanie dla Ann Baker za stworzenie fundamentów dla ragdolli. Lecz to Laura i Denny Daytonowie autentycznie przyczynili się do ich ukształtowania i rozpowszechnienia. To dzięki ich wysiłkom rasa została „upubliczniona”. To oni w Stanach Zjednoczonych utworzyli ogólnodostępny związek hodowców ragdolli oraz rozpoczęli wydawać periodyk poświęcony rasie. Gdyby skrupulatnie zagłębić się w rodowody współczesnych ragdolli to z pewnością u podstaw znaleziony by koty z hodowli Daytonów.

Ragdolle w Europie

Na kontynent europejski w roku 1980 lub w 1981, w zależności od źródła, właśnie od Daytonów, trafiły pierwsze ragdolle. Panie Pat Brownsell (hodowla Patriarca) i Lulu Rowley (hodowla Petil-Lu) sprowadziły do Wielkiej Brytanii łącznie 12 kotów. Historia w Wielkiej Brytanii została bardzo szczegółowo opisana w różnego rodzaju artykułach, zawierających również historyczne zdjęcia pierwszych hodowców oraz kotów. Międzynarodowa Federacja Felinologiczna FIFE uznała rasę w 1991 roku.

Ragdolle w Polsce

Musiało upłynąć kolejne 10 lat, aby pojawiły się ragdolle w rodzimej hodowli. Zofia Jankowska jako pierwsza sprowadziła do kraju, do hodowli Koci Szarm*PL, parę kotów ze Stanów Zjednoczonych. Para, o swojsko brzmiących imionach Jantar i Czeko z hodowli Siambalirags, rozpoczęła polski marsz rasy do świetności.

Czeko zadebiutowała 24 listopada 2001 roku na wystawie w Poznaniu. Uzyskała wtedy ocenę Ex1 CAC. Jantar natomiast troszeczkę musiał poczekać na debiut, który nastąpił 16 lutego 2002 roku w Warszawie.

W następnych latach, hodowcy dotąd zajmujący się hodowlą innych ras m.in. maine coonami czy kotami perskimi, sprowadzili do naszego kraju kolejne ragdolle.

Dla początków hodowania rasy istotne były lata 2002 – 2003, kiedy importowane zostały do naszego kraju koty z Finlandii, Danii, Czech czy Izraela. W roku 2002 pierwszego bikolora sprowadziła Bożena Barnaś-Stepaniuk (hodowla Beruthiel*PL) a była to kotka FIN*Mirandos Lady of Delight. Beata Kaczmarek (hodowla Supra Felis*PL) sprowadziła kotkę kolorpointa, RAG n, DK*Seiero’s Paradise. Kotka zadebiutowała wystawowo 16 listopada 2002 roku w klasie kociąt w Łodzi. Ma to swoje odzwierciedlenie w katalogu wystawowym.

Grzegorz Cieślikowski do hodowli Gregorius-Cat*PL sprowadził z Finlandii uwodzicielsko piękną koteczkę FIN*Tiridoll’s Lady Butterfly. Kotka w późniejszym czasie dwukrotnie wygrała „Special RAG show” w latach 2004 i 2005.

Następnie do wymienionej hodowli G. Cieślikowski sprowadził parę kotów z izraelskiej hodowli IL*Givhatol, był to kocur Jarl i kotka Febris.

Irena Macura (hodowla Charming Eyes*PL) obrała natomiast południowy kierunek importów. Z Czech sprowadziła Dinę de Borgione*CZ i Gimi Blue Kiwi’s of Eulalie*CZ. W opisywanym okresie funkcjonowała również hodowla Supurrsonic*PL Dominiki Regulskiej. Dominika Regulska sprowadziła z Holandii NL*Tajeschi-Dolls Arakana i NL*Chani-Dolls Lady Vanję, w nowych kolorach, kolejno kremowym i rudym pręgowanym.

W ciągu 5 lat hodowania ragdolli w Polsce w federacji Felis Polonia zarejestrowano 16 hodowli. Pierwszymi kotami z tytułami championów europejskich były koty z importu: kotka – DK*Seiero’s Paradise i kocur – FIN*Shyshaman’s Littre Man Love z hodowli Koci Szarm*PL. Koty z polskimi rodowodami również dawały się już zauważać na arenie międzynarodowej. Pierwszym, wartym zaznaczenia, sukcesem było zwycięstwo w kategorii kocurów Vigo from Beruthiel*PL w 2004 roku na „Special RAG show”. Kocur reprezentował hodowlę Supurrsonic*PL.

Kocięta oraz młodzież m.in. Aura z hodowli Grzegorza Cieślikowskiego, Alicja i Ariel z hodowli Moniki Koc (Koc-Pol*PL) i Blessed by God z hodowli Dominiki Regulskiej wygrywały best in showy.

19 marca 2006 roku w Holandii tamtejszy klub Felikat zorganizował specjalistyczną wystawę ragdolli. Polskie ragdolle pokazały moc! Tytuł najpiękniejszego kociaka zdobyła Alicja Koc-Pol Cat*PL Moniki Koc, a importowany do tej samej hodowli ze Szwecji kocur, S*Cas-sus Taranchino, wygrał klasę młodzieży oraz całą specjalistyczną wystawę RAG-ów.

Trud pionierów rasy doprowadził ragdolle do olbrzymiej popularności. Warto prześledzić wzrost liczby rejestrowanych ragdolli w Polskiej Federacji Felinologicznej.

W 2006 zarejestrowano 148 kotów, a w 2008 – 420, co dało rasie szóste miejsce w ogólnej populacji wszystkich ras! Od roku następnego aż do roku 2017 rasa zajmowała zawsze trzecie miejsce, lecz z roku na rok liczba zarejestrowanych kotów stale wzrastała. W roku 2017 zarejestrowano 4033 koty. Od następnego roku rasa osiągnęła wprost niespotykaną popularność, zajmując drugie miejsce pod względem ilości zarejestrowanych w Felis Polonii kotów. Z wyjątkiem roku 2020, kiedy to ragdolle uplasowały się na pierwszym miejscu. Trzy lata później ragdolle ponownie zajęły pierwsze miejsce pod względem liczby zarejestrowanych kotów tej rasy. Zarejestrowano 6287 RAG-ów. W tym „rankingu” uwzględniono 42 rasy.

W piątym roku hodowli RAG w Polsce urodziło się 148 kociąt. Do ich powołania na świat zostały użyte 54 kotki i 39 kocurów. Z roku na rok liczba kociąt, którym wydano rodowody Federacji systematycznie rosła. Wydaje się, że szczyt popularności rasa osiągnęła w roku 2021. Urodziło się wtedy 6697 kociąt, których rodzicami zostało 1401 kotek i 533 kocurów.

Statystyka wydanych rodowodów kociąt oraz użytych reproduktorów i kotek rasy ragdoll w Polskiej Federacji Felinologicznej

Rok Kocięta Kocury Kotki
  2006   148   39   54
  2007   303   41   74
  2008   481   63   118
  2009   665   78   155
  2010   879   102   199
  2011   1010   106   218
  2012   1312   134   283
  2013   1748   169   365
  2014   2160   204   463
  2015   2867   265   597
  2016   3523   322   740
  2017   4111   348   834
  2018   4573   413   944
  2019   5292   458   1091
  2020   5903   503   1219
  2021   6697   533   1401
  2022   6463   548   1400
  2023 stan na 25.12.   5078   469   1135

Statystycznej analizie poddano również plenność kotek rasy ragdoll. W roku 2006 jedna kotka rodziła statystycznie 2,7 kociaka. Od następnego roku ilość kociąt w miocie zawsze przekraczała liczbę 4. Największe wartości w badanym aspekcie zostały osiągnięte w latach: 2015 – 4,80, 2017 – 4,92, 2019 – 4,85 i 2020 – 4,84. Podsumowując należy stwierdzić, że średnia liczbą kociąt w miotach w latach 2007 – 2023 zawierała się w przedziale od 4 do 5.

Od początku funkcjonowania Felis Polonii, czyli od 2005 roku, łącznie zarejestrowano 843 hodowle RAG-ów. W roku 2023 aktywnych, czyli tych w których urodziły się kocięta, było 421 hodowli.

Przedstawione wyżej liczby jednoznacznie udowadniają niewątpliwą popularność rasy w naszym kraju.

Ragdolle wielokrotnie stawały i z pewnością jeszcze będą stawać na najwyższym stopniu podium na wystawach w naszym kraju. Wobec braku informacji z czasów funkcjonowania Stowarzyszenia Hodowców Kotów Rasowych w Polsce, wydaje się za wiarygodne uznanie, że pierwszym kotem tej rasy z tytułem best of best i to na pierwszym miejscu był Dollhouse Gucio. Kocurek został importowany w roku 2006 przez Monikę Koc ze Stanów Zjednoczonych, z hodowli Janeil Cillesson. Wspomniany kot 25.11.2006 roku w klasie 11 w Poznaniu uzyskał tytuł best in show, a następnego dnia startując już w klasie otwartej wygrał best opposite sex. Niespełna miesiąc później 16 i 17 grudnia w Warszawie uzyskał dwukrotnie tytuł best of best z lokatą pierwszą. Natomiast pierwszym kotem z polskim przydomkiem jest koteczka PL*Gregorius-Cat Bubastet, córka pary importowanej przez Grzegorza Cieślikowskiego z Izraela, która 10 i 11 lutego 2017 roku w Warszawie dwukrotnie uzyskała tytuł best of best z lokatą czwartą. Polskie ragdolle zaakcentowały również mocno swoją jakość na wystawach typu „winner show”.

  •  PL*Koc-Pol Cat Simba – Best in Show na GRAND-PRIX Royal Canin 2014 (FIFe/WCF) Moskwa, Rosji/ hod. i wł. Monika i Patryk Koc
  • PL*Koc-Pol Cat Afrodyta – NOM BIS na GRAND-PRIX Royal Canin 2014 (FIFe/WCF) Moskwa, Rosja /hod. I wł.  Monika i Patryk Koc
  • IC PL*Ragissa TORNADO, JW- Best in Variety na World Show w Wiedniu 2016/ hodowca Izabela Kawecka
  • NSW’17 PR GANDALF MYBOO*PL – Best in Show na North Sea Winner 2017 /hod. i wł. Monika I Jarosław Żytniccy
  • PL* CINNAMON SKY GUSTAW, JW – NOM BIS Baltic Winner 2017 Litwa / hod. i wł. Małgorzata Sajna
  • NW’17 SC Dianthus Nekonomicon*PL DVM DSM – NOM BIS Baltic Winner2017 Litwa/ hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • MW’18 Amor Myboo*PL – Best in Show na Mediterranean 2018 Portugalia/hod. i wł. Monika I Jarosław Żytniccy
  • Gringo Diamiland*PL – Best in Variety i NOM BIS na World Show 2021 Włochy /hod. i wł. Marzena Osińska-Płonka , Magdalena Koch
  • PL*My Butterfly Seneca : Best in Variety i NOM BIS na World Show we Włoszech 2021/ hod. i wł. Margaret Tomanek
  • IC PL*My Butterfly Savannah JW- Best in Variety na World Show we Włoszech 2021/ hod. i wł. Margaret Tomanek
  • IC PL*My Butterfly LR Jeremy JW- Best in Variety na World Show w Belgii 2022/ hodowca Margaret Tomanek/ właściciel Tatjana Sliziene
  • PL*ANCYMONY ZEUS – Best in Variety, NOM BIS  World Show Belgium 2022 /hod. Joanna I Krzysztof Leszczyńscy, wł. Vd Oever Ylia
  • MW’22 PL*Ragissa LINUA – Best in Variety na World Show w Belgii 2022,  Mediterranean Winner w Portugalii 2022/ hodowca Izabela Kawecka/ właściciel Hugo García Bianco
  • MW’22 PL*Ragissa LINUA – Best in Show Mediterranean Winner w Portugalii 2022/ hod.Izabela Kawecka, wł. Hugo Garcia Blanco
  • NW’22 Ravenna Nekonomicon*PL JW – NOM BIS na World Show 2022 Belgia / hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • Mugler Nekonomicon*PL – Best in Variety na World Show 2023 Strasbourg, Francja / hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’22 IC PL*My Butterfly New Nairobi JW – Best in Variety i Nom Bis na North See Winner w Holandii 2023 / hodowca Margaret Tomanek/ właściciel Yvonne van der Aa
  • Zorro Kocie Salony*PL- Best in Variety i Nom Bis na World Show we Francji 2023/ hodowca Renata Kasprzak / właściciel Debbie Gertis
  • PL*Cinnamon Sky King Atlas- Best in Variety na World Show we Francji 2023/ hodowca Małgorzata Sajna/ właściciel Stefano Patricelli
  • IC SUNNY LALLI DOLL*PL – Best in Variety WS  2023 Francja /hod. Agata Klymenko, wł. Hancharova Alena

Do jednego z najbardziej prestiżowych tytułów w Polskiej Federacji Felinologicznej zalicza się tytuł national winner. Tytuł ten odzwierciedla sukcesy wystawowe kotów. Wśród 42 ras, których hodowcy są zrzeszeni w klubach i stowarzyszeniach tworzących Federację nie brakuje również ragdolli. Tytuł NW jest umieszczany w rodowodzie kota. Najbardziej cieszą laury kotów z polskimi korzeniami. Wyniki są odzwierciedleniem często długotrwałej i żmudnej pracy naszych hodowców.

  • NW’15 SC Fryderyk Moje Laleczki*PL/ hod. Ewa Rówienicz, wł.  Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’16 CH Lilly Myboo*PL, JW/ hod. i wł. Jarosław Żytnicki
  • NW’16 GIC PL*Ragatto Isabelle / hod. i wł. Wioletta Bus
  • NW’17 PL*Mulan Cat Big Star JW/ hod. i wł. Cecylia i Robert Barczak
  • NW’17 SC Dianthus Nekonomicon*PL DVM DSM/ hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’18 GIC PR Refis Nekonomicon*PL/ hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’19 Tytan Maszkotka*PL/  hod. i wł. Beata Małys
  • NW’19 Karen Angel Dolls*PL/ hod. i wł. Cecylia i Robert Barczak
  • NW’19 IC Amber Hanczer*PL JW / hod. i wł. Maciej Hanczewski
  • NW’19 SC Urok Nekonomicon*PL DVM /hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’20/21 IC PL*Royal Secret Ferrari II / hod. i wł. Marzena Płonka
  • NW’20/21 SC PL*My Butterfly Brooklyn JW DVM / hod. i wł. Margaret Tomanek
  • NW’22 IC PL*Royal Secret Amor, JW/ hod. i wł. Marzena Płonka
  • NW’22 PL*Royal Secret Gonzo/ hod. i wł. Marzena Płonka
  • NW’22 CH Ravenna Nekonomicon*PL JW./hod. i wł. Marta Malinowska-Wiwczarek i Agata Wiwczarek
  • NW’23 SC Xanax Maszkotka*PL/ hod. i wł. Beata Małys

prócz wymienionego tytułu NW koty zdobywają tytuły junior winner (JW), distinguished merit (DM), distinguished show merit (DSM) oraz distinguished variety merit (DVM). Kotów z takimi tytułami jest całkiem sporo i nie sposób wymienić ich wszystkich. Warto natomiast wymienić te pierwsze, które przecierały szlaki tej nietuzinkowej rasie. Tytuły również wpisuje się do rodowodu kota.

Pierwszą kotką z tytułem DM była kotka importowana z Danii DK*Seiero’s Paradise (16.01.2009, kotka w tym czasie reprezentowała hodowlę Koc-Pol Cat*PL), natomiast pierwszą kotką z polskim przydomkiem była Jennifer Snowy Planet*PL (14.02.2018/hod. Magdalena Leciej wł. Ewa i Patryk Smoleń(hodowla Jennifer World*PL).

Pierwszymi kocurami tak uhonorowanymi były dwa, trudno rozstrzygnąć który był pierwszy, należące do Ireny Macury z hodowli Charming Eyes*PL. Kocury zostały importowane z Czech i były to Gimi Blue Kiwi’s of Eulalie*CZ oraz Roxi Brilliant King of Eulalie*CZ. Obydwa figurują w wykazie Felis Polonii pod jedną datą 16.03.2015. Pierwszym kotem z polskim przydomkiem, który zdobył DM, był Roland Jennifer World*PL Ewy i Patryka Smoleniów (23.09.2023).

Pierwszym kotem (26.11.2012) z tytułem DSM był Aramis Kitten Green*PL,hod. Barbara Wybych, wł. Joanna Musialska (hodowla Mulan Cat*PL).

Wśród kotów wyróżnionych tytułem distinguished variety merit palmę pierwszeństwa dzierży Harlem Dorwil*PL z hodowli Sławomira Wilczyńskiego (14.03.2012).

Najmłodszym kotom jest dedykowany tytuł junior winnera. W tej klasyfikacji pierwszym ragdollem (31.07.2007) z tytułem JW został Goofy Koc-Pol*PL z hodowli Moniki i Patryka Koców.

Z artykułu wynika, że ragdolle stały się niezwykle popularną rasą. Hodowcy zadbali o bardzo wysoką jakość używanych do hodowli zwierząt. Efektem są liczne eksporty kociąt i to do różnych zakątków świata, które później są widoczne na międzynarodowych arenach wystawowych. Dla przykładu w opublikowanym hiszpańskim rankingu za rok 2023 można odnaleźć dwa koty z polskimi przydomkami: PL*My Butterfly Br Elijah i Rakija Kocie Salony*PL (z hodowli Renaty Kasprzak).

Oprócz eksportu występuje też stały import. Bardzo cenną wydaje się wymiana bazy genetycznej pomiędzy hodowlami. W roku 2019 w świecie hodowlanym ragdolli odnotowano bardzo egzotyczną wymianę barterową pomiędzy polską hodowlą PL*My Butterfly i jej chińskim odpowiednikiem hodowlą CN*Xuemm.

Z całą pewnością w rasie na przestrzeni lat nastąpił istotny postęp nie tylko ilościowy, ale i jakościowy. W pierwszej fazie rozwoju ragdolli w Polsce hodowcy skupili się przede wszystkim na tradycyjnych umaszczeniach kotów. Królowały kolorpointy oraz kolorpointy z dodatkiem niewielkiej ilości bieli, tzw. mitted. Tak właśnie umaszczona była pierwsza para Czeko i Jantar. W późniejszym czasie z rzadka pojawiały się bikolory. Jeżeli chodzi o barwy pointów, podobnie, trzymano się podstawowych barw takich jak seal i blue. Potem zaczęły pojawiać się w niewielkiej liczbie pointy pręgowane.

Współczesny świat wystawowy w dużej mierze opanowały bikolory. Rzadkością natomiast bywają kolorpointy i ragdolle mitted. Ot, taki zwrot upodobań hodowców! Pojawiły się zupełnie nowe barwy pointów. Nie zakłóciły one znacząco jakości zwierząt. Brak równowagi nowej barwy z jakością można dość często zauważyć w hodowli innych zwierząt. Pewne kolory pointów są nadal rzadkie. Na przykład w wykazie junior winnerów Felis Polonii widnieje jedyny ragdoll e – Ernest Cadi-Cat*PL (2017 rok) oraz jedyny ragdoll d 03 – Merlot Mruczek*PL (2018 rok). W 2023 roku tytuł junior winnera uzyskała kotka g 03 – PL*My Butterfly Shb Makea Helmi.

Natomiast można częściej spotkać pointy pręgowane, zarówno w wykazach zdobywców tytułów junior winnera, distinguished show merit, distinguished merit i z tytułami supreme championa. Pierwszym pointem pręgowanym z tytułem JW była kotka n 0321 – Big Star Mulan Cat*PL (2017). Pierwszym i jedynym, z pointami c 0321 oraz z tytułem DSM, był kocur Belmondo Teo Cat*PL (2014) a pierwszą kotką – a 21 Elfie Szafirowy Domek*PL (2020). Jedynym przedstawicielem pręgowanych ragdolli z tytułami DM jest kocur a 0321 Roland Jennifer World*PL. Być może kotów z niezwykle rzadkimi umaszczeniami znalazłoby się o wiele więcej, lecz nie sposób jest w tak licznej populacji wszystkie je wyszukać.

Hodowcy, właściciele oraz miłośnicy ragdolli podkreślają urodę i niezwykły charakter tych pięknych kotów. Twierdzą, że te mruczące doskonałości w pełnie zasługują na swoją nazwę.

Dziękuję najpiękniej, jak tylko mogę, Marcie Malinowskiej – Wiwczarek i Agacie Wiwczarek z hodowli PL*Nekonomicon oraz Margaret Tomanek z hodowli PL*My Butterfly za nieocenioną wprost pomoc przy redagowaniu artykułu.

Stary Lubosz, styczeń 2024

Roman Grabara